सोह्रश्राद्ध प्रारम्भ, पितृ सम्झनाको सन्देश बोकेको वैदिक परम्परा

Prime TV News ३ हप्ता अगाडि

काठमाडौ । नेपाली वैदिक परम्परा अनुसार आजदेखि पितृपक्ष अर्थात् सोह्रश्राद्धको शुभारम्भ भएको छ। प्रत्येक वर्ष आश्विन कृष्ण प्रतिपदादेखि आश्विन शुक्ल प्रतिपदासम्म कायम रहने यो पावन पक्षमा आफ्ना दिवङ्गत पितृको सम्झनामा श्रद्धापूर्वक तर्पण, सिदा दान र पिण्डदान गरिन्छ।

यी १५ दिनको अवधिलाई सोह्रश्राद्ध भनिन्छ, किनभने यसमा प्रत्येक तिथिमा फरक–फरक दिवङ्गत पितृको नाममा श्राद्धकार्य गरिन्छ। यो परम्परा पितृप्रतिको सम्मान, कृतज्ञता र धर्मपालनको प्रतीक मानिन्छ।

धार्मिक मान्यताअनुसार, बडादशैं र तिहारजस्ता महान् चाडपर्वको प्रारम्भ अघि पितृको सम्झना गर्नुले पितृऋणबाट मुक्त गर्दै चित्तशुद्धि प्रदान गर्छ। यसै कारण, वैदिक संस्कारमा कुनै पनि ठूलो कार्य अघि पितृकार्यलाई प्राथमिकता दिइन्छ।

पितृपक्ष सुरु भएसँगै पशुपति क्षेत्र, गोकर्णेश्वर, गुह्येश्वरी लगायतका धार्मिक स्थलहरूमा श्राद्ध गर्न आउने भक्तजनहरूको घुइँचो लाग्ने गर्छ। सन्तानले श्रद्धासाथ पितृको सम्झना गरेर तिनीहरूको आत्मालाई शान्ति मिलोस् भन्ने कामना गर्ने यो अभ्यास आज पनि उतिकै महत्वपूर्ण मानिन्छ।

यस पावन पक्षमा गरिएको एक कण तर्पण पनि पितृको आत्मा तृप्त पार्ने विश्वास राखिन्छ। त्यसैले सोह्रश्राद्ध केवल परम्परा होइन, यो सन्तानको उत्तरदायित्व र धार्मिक चेतनाको अभिव्यक्ति पनि हो।