ट्रम्पको २० बुँदे शान्ति योजना सार्वजनिक: गाजामा स्थायी युद्धविरामको प्रयास


काठमाडौ । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इजरायल–हमास युद्ध अन्त्य गर्न र गाजामा स्थायी शान्ति स्थापना गर्न २० बुँदे शान्ति योजना सार्वजनिक गरेका छन्।
यस योजनामा युद्धविराम, बन्धकहरूको रिहाइ, गाजाको प्रशासन र पुनर्निर्माणसम्बन्धी विस्तृत प्रावधानहरू समावेश छन्। ट्रम्पले हमासलाई तीन–चार दिनभित्र जवाफ दिन भनेका छन्, नत्र परिणाम दुःखद हुने चेतावनी दिएका छन्।
यस योजनाको मुख्य आधार युद्ध तुरुन्तै रोकिने र ७२ घण्टाभित्र सबै जीवित तथा मृत बन्धकहरूको रिहाइ सुनिश्चित गरिने हो। प्रस्ताव अनुसार, गाजाको प्रशासन अन्तर्राष्ट्रिय निगरानीमा एक अस्थायी प्रशासनिक बोर्डको जिम्मा हुनेछ, जसको अध्यक्ष ट्रम्प स्वयं हुनेछन्।
बेलायतका पूर्वप्रधानमन्त्री टोनी ब्लेयर समेत यस बोर्डमा रहनेछन्। गाजावासीलाई आफ्नो ठाउँ छोड्न बाध्य नपारिने र दुवै पक्ष सहमत भए युद्ध तुरुन्तै अन्त्य हुने व्यवस्था गरिएको छ।
ट्रम्पले भनेका छन् कि यदि हमासले यो शान्ति प्रस्ताव अस्वीकार गर्यो भने अमेरिका इजरायलको पूर्ण समर्थन गर्नेछ। यो प्रस्तावलाई विश्वका धेरै नेताहरूले स्वागत गरेका छन् । तर हमासले अहिलेसम्म औपचारिक प्रतिक्रिया दिएको छैन। हमासका वार्ताकारहरूले प्रस्तावलाई गम्भीरतापूर्वक अध्ययन गरिरहेको बताएका छन्।
यस योजना अनुसार, गाजामा आतंकवाद समाप्त पारिनेछ, सबै आतंकवादी सुरुङहरू नष्ट गरिनेछन् र गाजाको पुनर्निर्माणका लागि विशेष आर्थिक क्षेत्र स्थापना गरिनेछ।
दैनिक ६०० ट्रक मानवीय सहायता पठाउने व्यवस्था हुनेछ। यद्यपि, गाजामा हमासलाई शासनको कुनै भूमिका दिइने छैन, तर हिंसा त्याग्ने सदस्यहरूलाई आममाफी दिइनेछ।
तर, यो योजना लागू गर्नका लागि केही महत्वपूर्ण प्रश्नहरू अझै अनुत्तरित छन्। नेतन्याहूले प्यालेस्टाइनलाई राष्ट्रको रूपमा मान्यता दिएका छैनन् र हमासले हतियार किन र कहिले छोड्ने भन्ने विषय स्पष्ट छैन। गाजाको पुनर्निर्माणमा अन्तर्राष्ट्रिय समुदायको भूमिका कस्तो हुनेछ भन्ने पनि अस्पष्ट छ।
विश्लेषकहरूका अनुसार, ट्रम्पको योजना शान्ति स्थापना गर्ने प्रयास हो भने पनि यो कार्यान्वयनमा धेरै चुनौतीहरू छन्। यो प्रस्तावले गाजामा दीर्घकालीन स्थायित्व र राजनीतिक समाधानको सम्भावनाको बाटो खोल्न सक्छ, तर त्यसका लागि सबै पक्षहरूको सहयोग आवश्यक छ।